Τι είναι το CBD

Η κανναβιδιόλη (CBD) αποτελεί ένα από τα 100 φυσικά συστατικά του φυτού της Κανάνα.

Αυτά τα συστατικά ονομάζονται κανναβινοειδή και έχουν την ιδιότητα να μιμούνται τις λειτουργίες των ενδοκανναβινοειδών ουσιών του ανθρώπινου σώματος, συμμετέχοντας στο Ενδοκανναβινοειδές σύστημα.

Η κύρια λειτουργία του Ενδοκανναβινοειδούς Συστήματος (ECS) είναι η διατήρηση του σώματος σε ισορροπία και αρμονία. Αυτό επιτυγχάνεται με τη ρύθμιση της διάθεσης, του ανοσοποιητικού συστήματος, του ύπνου, της όρεξης και της αντίδρασης στον πόνο.

Το ECS ρυθμίζεται με τους καναβινωμένους υποδοχείς που ενεργούν στο Κ.Ν.Σ. και στο Περιφερικό Νευρικό Σύστημα.

Όταν λοιπόν οι ενδοκανναβινοειδείς ή οι εξωγενείς καναβινιώτες όπως η CBD δεσμεύονται στους υποδοχείς σημειώνεται η ισορροπία.

Για το λόγο αυτό η CBD καλύπτει μια ευρεία γκάμα θεραπειών στην Υγεία του ανθρώπου.

Οι κύριες αποδεδειγμένες δράσεις της CBD είναι:

• Αναλγητική
• Αντιφλεγμονώδης
• Αγχολυτική
• Αντιεμετική
• Ορεξιγόνα
• Νευροπροστατευτική

Τι είναι η Ιατρική Θεραπευτική Κανναβή

Με τον όρο Ιατρική Θεραπευτική Κανναβη εννοούμε φάρμακα που περιέχουν κανναβινοειδή και τα οποία έχουν ελεγχθεί και εγκριθεί από τα Συστήματα Υγείας της κάθε χώρας.

Σε αυτά τα προϊόντα οι συγκεντρώσεις δραστικών ουσιών όπως η κανναβιδιόλη (CBD) και η D-9-τετραϋδροκανναβιδιόλη (THC) υπολογίζονται με μεγάλη ακρίβεια και συσκευάζονται με εξαιρετική αυστηρότητα.

Γι ‘αυτό πρέπει να απευθυνθείτε σε πιστοποιημένα προϊόντα.

CBD εναντίον THC

Κατ ‘αρχήν οι ομοιομορφίες στην θεραπευτική δράση της Κανναβιδιόλης (CBD) και της τετραϋδροκανναβιδιόλης (THC) είναι πολλές και κοινές. Όμως, η μεγάλη και ουσιαστική διαφορά αυτών των δύο είναι ότι η THC έχει και ψυχοδιεγερτικές ιδιότητες ενώ δεν ισχύει το ίδιο για την CBD, δηλαδή είναι μη ψυχοδραστική.

Έτσι η THC λόγω των ψυχοδιεγερτικών δράσεων της προσδίδει παράλληλα στους ασθενείς και μια αίσθηση « ευφορίας » ενώ σε μερικούς ασθενείς μπορεί να εκδηλώσει άγχος και σύγχυση. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που καθιστά την THC παράνομη στη χώρα μας προς το παρόν, ενώ η CBD είναι απολύτως νόμιμη. Αξίζει να αναφέρουμε ότι με μια υποευφορική δόση της THC, μπορούμε να αποσπάσουμε τις θεραπευτικές δράσεις της THC (που είναι πολλές και σημαντικές) και να αποφύγουμε τις ψυχοδιεγερτικές δράσεις.

Τα οφέλη της CBD στην αντιμετώπιση του καρκίνου

Η έρευνα για την κανναβιδιόλη (CBD) είναι ένα νέο και αναπτυσσόμενο πεδίο, ειδικότερα τα αποτελέσματα για τους Ογκολογικούς ασθενείς είναι πολλά υποσχόμενα.

Από κλινικές έρευνες όπως επίσης και στην κλινική πράξη αποδεικνύεται ότι το CBD μπορεί να ανακουφίσει πολλές από τις ανεπιθύμητες ενέργειες της χημειοθεραπείας όπως η ναυτία, οι εμετούς, οι πόνους, η άγχος, τα προβλήματα ορεξίας και ύπνου. Επίσης, υπάρχουν αρκετές μελέτες και τα περισσότερα σε προκλινικό στάδιο που αποδεικνύουν ότι το CBD σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να προλάβει ή και να επιβραδύνει την καρκινογένεση.

Διαχείριση του πόνου με την CBD

Τα κανναβινοειδή χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση της πάθησης εδώ και αιώνες. Υπάρχουν ιστορικά κείμενα και ιστορικά κείμενα της Φαρμακοποιίας για την αντιμετώπιση διαφόρων ειδών πόνου, από τη Δυσμηνόρροια έως και τις Χειραψίες.

Στη σύγχρονη εποχή υπάρχουν συστηματικές έρευνες και μεθοδολογίες που αποδεικνύουν τα ευεργετικά αποτελέσματα της CBD στην αντιμετώπιση του Χρόνου Πόνου. Όσον αφορά την αντιμετώπιση του σπλαχνικού πόνου, τα αποτελέσματα είναι χαμηλά έως μέτρια. [1]

Η ουσιαστική συμβολή του CBD εστιάζει στην αντιμετώπιση του νευροπαθητικού πόνου. Τα κανναβινοειδή βρέθηκαν λοιπόν ότι είναι ασφαλή, αποτελεσματικά και αποτελούν αποδεδειγμένα μια επιλογή για την αντιμετώπιση του Χρόνιου Νευροπαθητικού Πόνου. [2]

Η Καναδική Εταιρεία Πόνου προτείνει τα Κανναβινοειδή ως τρίτη γραμμή θεραπείας για την αντιμετώπιση του Νευροπαθητικού Πόνου. [3,4,5]

Ναυτία & Έμετος

Μια από τις πρωταρχικές χρήσεις των κανναβινοειδών στη σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία είναι η αντιμετώπιση της ναυτίας και του έμετου. Το λιγότερο 2 συστηματικές έρευνες παρουσίασαν βελτίωση με τη χρήση κανναβινοειδών σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία [6]. Επίσης, οι προκλινικές έρευνες σε ζωικά μοντέλα παρουσίασαν βελτίωση της νάρκωσης και της εμετοποίησης με τη χρήση της CBD. Η βελτίωση αυτή ήταν κυρίως εμφανής στην πρώιμη ναυτία μια κατάσταση που θεραπεύεται δύσκολα σε ασθενείς που υποβάλλονται σε μακροχρόνιες χημειοθεραπείες. [7,8]

Άγχος

Αναμφίβολα, στην μάχη κατά του καρκίνου η ασθένεια διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της πορείας του ογκολογικού ασθενούς.

Το κανναβινέλαιο (CBD) μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της κατάστασης και της κατάθλιψης. Έτσι το CBD μέσω του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος προάγει την ηρεμία του ασθενούς όπως και την προστασία του νευρικού συστήματος. Συχνά κατά τη διάρκεια των χημειοθεραπειών προκαλείται μια κατάσταση νοητικής κόπωσης (χημειο-εγκεφάλου) που προκαλείται από την άγχος, την ψυχική τραύμα της διάγνωσης και από τις ανεπιθύμητες ενέργειες των χημειοθεραπειών. Η ενσωμάτωση του καναβινελαίου στην αγωγή του ασθενούς αυξάνει την νοητική διαύγεια και συμβάλλει στην ισορροπία των εγκεφαλικών λειτουργιών.

Βελτίωση του ύπνου (Υπναγωγή)

Οι ογκολογικοί ασθενείς συχνά παρουσιάζουν προβλήματα ύπνου. Συχνά, διαταραχθεί η υπνηλία από την κόπωση που σχετίζεται με την χημειοθεραπεία ή από κάποια μορφή σοβαρίας. Η ποιότητα του ύπνου των ογκολογικών ασθενών σχετίζεται με την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος καθώς και με τη νοητική και συναισθηματική συμπεριφορά.

Το κανναβινέλαιο (CBD) επιδείχθηκε σε ξεχωριστές μελέτες βελτίωσης της υπνηλίας των ογκολογικών ασθενών, είτε μειώνοντας την ύπνο πιο εύκολα είτε μειώνοντας τις νυκτερινές αφυπνίσεις.

Το CBD ως αντι-καρκινική θεραπεία

Παρόλο που η κύρια χρήση του CBD στους ογκολογικούς ασθενείς είναι για τη διαχείριση των συμπτωμάτων τους, υπάρχουν ενδείξεις για τη χρήση της CBD έναντι των κακοηθειών.

Οι προκλινικές έρευνες in vivo και in vitro (σε κυτταροκαλλιέργειες και ζώα) έδειξαν δραστικότητα της κανναβιδιόλης έναντι διαφόρων κακοηθειών όπως:

1. Αδενοκαρκινώματος πνεύμονα [9,11]
2. Γλωμάτιο εγκεφάλου [10]
3. Νευροβλάσωμα [12]
4. Λέμφωμα [13]
5. Καρκίνος Δέρματος [14]
6. Καρκίνος Θυρεοειδούς
7. Καρκίνος Μαστού [15,16,17]
8. Καρκίνος Προστάτης [18]
9. Καρκίνος Παχέος εντέρου [19]
10. Καρκίνος Παγκρέατος [20]

 

Επίσης αποδείχθηκε ότι το CBD παρουσιάζει αντι-καρκινική δράση με τους εξής μηχανισμούς:

• Αναστολή της μετατάξεως καρκινικών κυττάρων [αντι-μεταστατική] [21,22]
• Αναστέλλει την ανάπτυξη των όγκων [23]
• Αναστέλλει τη νέα αγγειογένεση (αντι-αγγειογένεση) [21]
• Προκαλεί απόπτωση (καταστροφή) των καρκινικών κυττάρων [Pro-apoptotic [24]

(velasco [25])

 

Αξιοσημείωτο είναι να επισημάνουμε ότι οι δοκιμές είναι προκλινικές και όχι κλινικές (στον άνθρωπο). Η ιστορία των δοκιμών δείχνει όμως ότι κάποιες θα επιβεβαιωθούν και στον άνθρωπο.

Υπάρχουν αρκετές ανοιχτές κλινικές δοκιμές της κανναβιδιόλης έναντι του καρκίνου και αναμένουμε τα αποτελέσματα τους.

Ένα άλλο σημαντικό πεδίο έρευνας του CBD στη μάχη κατά του καρκίνου, είναι στη συνέργεια με κάποια χημειοθεραπευτικά φάρμακα, των οποίων αυξάνει την αντινεοπλασματική τους δράση. Σε προκλινικές δοκιμές και πάλι in vivo και in vitro αποδείχθηκε συνέργεια του  CBD  με αντινεοπλασματικούς παράγοντες όπως η gemcitabine [26], η temozolomide [27,28], η paclitaxel [29] και η 5-fluoracil [30] προκαλώντας αύξηση του κυτταρικού θανάτου των καρκινικών κυττάρων χωρίς να αυξάνονται οι ανεπιθύμητες ενέργειες.

Ανεπιθύμητες ενέργειες του CBD

Τα ενδοκανναβινοειδείς υποδοχείς του εγκεφάλου δε δρουν απ’ τον ίδιο δρόμο όπως άλλοι φαρμακευτικοί υποδοχείς και αυτός είναι ο λόγος που το κανναβινέλαιο είναι σχετικά ασφαλές. Παρ ‘όλα αυτά υπάρχουν άνθρωποι που είναι σχετικά ευαίσθητοι στο κανναβινέλαιο και μπορούν να παρουσιάζουν ανεπιθύμητες ενέργειες όπως ταχυκαρδία, υπόταση, μυοχάλαση κ.τ.λ.

Επίσης είναι γνωστό πως το CBD δεν έχει καθορισμένη δόση , όπως έχουν τα περισσότερα φάρμακα. Γι’ αυτούς τους λόγους το Κανναβινέλαιο (CBD) θα πρέπει να χορηγείται από ιατρούς εκπαιδευμένους στη φαρμακολογία και στην πορεία της κάθε ιατρικής πάθησης ώστε να επιτυγχάνεται το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα με τη μικρότερη δυνατή παρενέργεια.

Συνοψίζοντας

Το CBD (κανναβινέλαιο) δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντικαρκινική θεραπεία, διότι δεν έχει αποδειχθεί προς στιγμήν η κλινική αντικαρκινική δράση της κανναβιδιόλης. Χρειαζόμαστε περισσότερες κλινικές δοκιμές, οι οποίες θα μας καθορίζουν με ακρίβεια τη δοσολόγηση του CBD, τον τρόπο χορήγησης του και τις αλληλεπιδράσεις του με άλλες αντικαρκινικές θεραπείες.

Ας ελπίσουμε ότι στο μέλλον και με τις κλινικές μελέτες που αναμένονται ότι θα μπορέσει η κανναβιδιόλη (CBD) να ενσωματωθεί στην Ογκολογία και να συνεισφέρει προς όφελος της ποιότητας ζωής των ογκολογικών ασθενών.

 

Βιβλιογραφικές αναφορές:

1. Cleeland C., et al. Pain and its treatment in outpatients with metastatic cancer. New England Journal of Medicine (1994) 330: 592-596
2. Johnson, J., et al. Multicenter, Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled, Parallel-Group Study of the Efficacy, Safety, and Tolerability of THC:CBD Extract and THC Extract in Patients with Intractable Cancer-Related Pain. Journal of Pain and Symptom Management (2010) 39: 167-179.»
3. Portenoy RK, Ganae-Motan ED, Allende S, et al. Nabiximols for opioid-treated cancer patients with poorly-controlled chronic pain: a randomized, placebo-controlled, graded-dose trial. J Pain 2012;13:438–49.
4. Moulin D, Boulanger A, Clark AJ, et al. on behalf of the Canadian Pain Society. Pharmacological management of chronic neuropathic pain: revised consensus statement from the Canadian Pain Society. Pain Res Manag 2014;19:328–35.
5. Andreae MH, Carter GM, Shaparin N, et al. Inhaled cannabis for chronic neuropathic pain: a meta-analysis of individual patient data. J Pain 2015;16:1221–32.
6. Tramer MR, Carroll D, Campbell FA, Reynolds DJ, Moore RA, McQuay HJ. Cannabinoids for control of chemotherapy induced nausea and vomiting: quantitative systematic review. BMJ 2001;323:16–21.
7. Machado Rocha FC, Stéfano SC, De Cássia Haiek R, Rosa Oliveira LM, Da Silveira DX. Therapeutic use of Cannabis sativa on chemotherapy-induced nausea and vomiting among cancer patients: systematic review and meta-analysis. Eur J Cancer Care (Engl) 2008;17:431–43.
8. Parker LA, Rock EM, Limebeer CL. Regulation of nausea and vomiting by cannabinoids. Br J Pharmacol 2011;163:1411–22.
9. Preet, Anju, et al. “Cannabinoid receptors, CB1 and CB2, as novel targets for inhibition of non–small cell lung cancer growth and metastasis.”Cancer Prevention Research 4.1 (2011): 65-75.
10. Mc Allister, Sean D., et al. “Cannabinoids selectively inhibit proliferation and induce death of cultured human glioblastoma multiforme cells.”Journal of neuro-oncology 74.1 (2005): 31-40.
11. Preet A, Qamri Z, Nasser MW, et al. Cannabinoid receptors, cb1 and cb2, as novel targets for inhibition of non–small cell lung cancer growth and metastasis. Cancer Prev Res (Phila) 2010;4:65–75.
12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27022310
13. Powles, Thomas, et al. “Cannabis-induced cytotoxicity in leukemic cell lines: the role of the cannabinoid receptors and the MAPK pathway.”Blood 105.3 (2005): 1214-1221.
14. Armstrong, Jane L., et al. “Exploiting cannabinoid-induced cytotoxic autophagy to drive melanoma cell death.”Journal of Investigative Dermatology 135.6 (2015): 1629-1637.
15. Shrivastava, Ashutosh, et al. “Cannabidiol induces programmed cell death in breast cancer cells by coordinating the cross-talk between apoptosis and autophagy.”Molecular Cancer Therapeutics 10.7 (2011): 1161-1172.
16. McAllister, Sean D., et al. “Pathways mediating the effects of cannabidiol on the reduction of breast cancer cell proliferation, invasion, and metastasis.”Breast cancer research and treatment 129.1 (2011): 37-47.
17. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20859676
18. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3570006/
19. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22231745
20. Carracedo A, Gironella M, Lorente M, et al. Cannabinoids induce apoptosis of pancreatic tumor cells via endoplasmic reticulum stress-related genes. Cancer Res 2006;66:6748–55.
21. Ramer, Robert, and Burkhard Hinz. “Chapter Two-New Insights into Antimetastatic and Antiangiogenic Effects of Cannabinoids.”International review of cell and molecular biology 314 (2015): 43-116.
22. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19914218
23. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3579246/
24. Rieder S, Chauhan A, et al. “Cannabinoid-induced apoptosis in immune cells as a pathway to immunosuppression” Immunobiology (2010) 215(8): 598–605.
25. Velasco, Guillermo, et al. “The use of cannabinoids as anticancer agents.”Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry 64 (2016): 259-266.
26. Donadelli, M., et al. “Gemcitabine/ cannabinoid combination triggers autophagy in pancreatic cancer cells through a ROS-mediated mechanism.”Cell death & disease 2.4 (2011): 152.
27. Nabissi, Massimo, et al. “Triggering of the TRPV2 channel by cannabidiol sensitizes glioblastoma cells to cytotoxic chemotherapeutic agents.”Carcinogenesis 34.1 (2013): 48-57.
28. Torres S, Lorente M, Rodriguez-Fornes F, et al. A combined preclinical therapy of cannabinoids and temozolomide against glioma. Mol Cancer Ther 2011;10:90–103.
29. Miyato H, Kitayama J, Yamashita H, et al. Pharmacological synergism between cannabinoids and paclitaxel in gastric cancer cell lines. J Surg Res 2009;155:40–7.
30. Gustafsson SB, Lindgren Τ, Jonsson Μ, Jacobsson SO. Κυτταροτοξικές επιδράσεις των κανναβινοειδών σε ανθρώπινα κύτταρα ορθοκολικού καρκίνου ανεξάρτητα από υποδοχέα κανναβινοειδών: συνεργία με 5-φθοροουρακίλη. Cancer Chemother Pharmacol 2009, 63: 691-701.